Nöbetçi Eczaneler
Ankara Üniversitesi’nden (AÜ) bilim insanları, konuşma sesi analiz edilerek akciğer kanserinin erken evrede tespit edilmesine olanak sağlayan yapay zeka destekli bir uygulama geliştirdi.
AÜ Kök Hücre Enstitüsü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Haydar Ankışhan öncülüğünde farklı disiplinlerden uzmanların katkısıyla geliştirilen bu uygulama, genellikle ileri safhalarda teşhis edilebilen akciğer kanserinin erken aşamada fark edilmesini hedefliyor.
AÜ Tıp Fakültesi İbni Sina Hastanesi’nde basın toplantısı düzenleyen Doç. Dr. Ankışhan, akciğer kanserinin geç evrede fark edilmesinin hastaların yaşam süresini olumsuz etkilediğine dikkat çekerek, “Yaklaşık 1,5 yıldır yürüttüğümüz çalışmalar sonucunda, akciğer kanserini birinci evrede yüzde 90’ın üzerinde bir doğruluk oranıyla tespit edebildiğimizi gördük.” açıklamasında bulundu.
Yapay Zeka Destekli Ses Analizi
Ankışhan, uygulamanın tamamen doğal ortamda kaydedilen seslerin belirli sinyal işleme ve yapay zeka teknikleriyle analiz edilmesi üzerine kurulu olduğunu belirterek, “Geliştirdiğimiz yöntemlerle verilerin anlamlılık düzeyini değerlendirip, hastalıkla ilişkili ses değişikliklerini tespit edebiliyoruz.” dedi.
Çalışmada Yüksek Doğruluk Oranı Sağlandı
Projede yer alan AÜ Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bülent Mustafa Yenigün ise çalışmanın 50 akciğer kanseri hastası ve 50 sağlıklı gönüllüyle yürütüldüğünü belirtti. Yenigün, her katılımcının iki dakikalık konuşma metni üzerinden kaydedilen seslerinin analiz edildiğini ifade ederek, “Yüzde 90 hatta yüzde 92’lere varan bir doğruluk oranı elde ettik.” bilgisini paylaştı.
Yenigün, hasta grubunun büyütülmesiyle hata payının daha da düşeceğini belirterek, gelecekte binlerce hastadan veri toplanmasıyla çok daha güvenilir sonuçlar alınabileceğini vurguladı.
“Ses Değişiklikleri Kanser Belirtisi Olabiliyor”
Doç. Dr. Yenigün, uygulamanın, akciğerdeki kitlenin veya nodüllerin ses frekansı ve rezonansında yarattığı değişiklikleri algılayarak patolojik durumlara yönelik uyarı verdiğini açıkladı. “Bu değişiklikler sayesinde, hastalığın erken evrede tespit edilmesi mümkün hale geliyor.” dedi.
Uygulamanın kullanıma sunulmasına ilişkin ise Yenigün, hukuki süreçlerin tamamlanması ve daha geniş veri havuzunun oluşturulması sonrasında, 1-2 yıl içinde tarama programlarına dahil edilebileceğini öngördüklerini söyledi.