Nar Kabuğundan Çevreci Deri Alternatifi
Endüstri mühendisi İpek Tüysüzoğlu, atık nar kabuklarını ileri dönüştürerek hayvansal ve suni deriye alternatif çevre dostu bir biyomalzeme geliştirdi. İTÜ ARI Teknokent bünyesinde faaliyet gösteren Yugen firmasının kurucusu olan Tüysüzoğlu, bu üretim sürecinde su ve solvent kullanmayarak çevreye duyarlı bir yaklaşım benimsediklerini belirtti.
Geleneksel hayvansal deri üretimi, büyük miktarda su tüketimi ve yüksek karbon emisyonu gibi çevresel sorunlara yol açıyor. Deri tabaklama işlemi sırasında açığa çıkan krom ve arsenik gibi kimyasallar ekosistemleri tehdit ederken, Tüysüzoğlu’nun geliştirdiği alternatif, sürdürülebilir bir çözüm sunuyor.
“Atık Nar Kabuğu Katma Değerli Bir Ürüne Dönüştü”
Türkiye’de yılda yaklaşık 50 bin ton atık nar kabuğu oluştuğunu belirten Tüysüzoğlu, bu atıkların değerlendirilmemesi durumunda ekosistem üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceğini vurguladı. Geliştirdikleri tedarik zinciri sayesinde sanayi bölgelerinden temin edilen nar kabukları, ekolojik hassasiyet gözetilerek işlenip kullanıma hazır hale getiriliyor.
Üretilen vegan deri; giyim, çanta, ayakkabı, mobilya, aksesuar ve otomotiv içi kaplamaları gibi pek çok alanda kullanılabiliyor.
“Su ve Solvent Kullanılmıyor, Emisyon 15 Kat Azalıyor”
Tüysüzoğlu, geliştirdikleri biyomalzemenin çevreye olan olumlu etkilerine dikkat çekerek şu ifadeleri kullandı:
“1 metrekare hayvansal deri üretimi sırasında bir insanın iki yıllık temiz su ihtiyacı kadar atık su ortaya çıkıyor. Bizim üretimimizde ise hiçbir atık su oluşmuyor. Ayrıca, emisyon oranını 15 kat azaltıyoruz ve tamamen solventsiz bir üretim gerçekleştiriyoruz.”
Geliştirilen biyomalzemenin %40’ının nar kabuğundan oluştuğunu belirten Tüysüzoğlu, geri kalan kısmın ise tamamen nişasta bazlı biyobozunur poliüretanlardan meydana geldiğini söyledi.
“Tüketiciler Etik Tercih Yaparken Zevklerinden Ödün Vermesin”
Yeni nesil vegan derinin hayvansal deriden 3 ila 4 kat daha düşük maliyetli olduğunu ancak suni deriden biraz daha pahalı olduğunu aktaran Tüysüzoğlu, tüketicilerin etik bir tercih yaparken kaliteden ödün vermek zorunda kalmayacaklarını ifade etti.
“Yıllarca etik alışveriş yapmaya çalışırken yüksek fiyatlar ödemek zorunda kaldım. Geliştirdiğimiz bu ürünle, insanlar çevre dostu seçimler yaparken zevklerinden ödün vermek zorunda kalmayacak.”
Yeditepe Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Malzeme Bilimi ve Nanoteknoloji Mühendisliği Bölümü’nden Dr. Öğretim Üyesi Nebahat Aral danışmanlığında yürütülen AR-GE çalışmaları sonucunda her renk ve dokuya uygun üretim yapılabiliyor.
Tüysüzoğlu’nun bir sonraki hedefi, malzemeyi %100 biyobozunur hale getirmek ve farklı tarımsal atıklardan yeni alternatifler geliştirmek.